A esquerda perdeu o pobo
A clase media esvaécese, o paro xuvenil dispárase e a mocidade non pode nin soñar con independizarse. Ante o silencio da esquerda, a ultradereita xorde como a única alternativa para moitos.
Pablo Diego
Graduado en Socioloxía, graduado en Relacións Internacionais e mestre en Experto en Desenvolvemento pola Universidade Complutense de Madrid, a Universidade Jagellónica de Cracovia e a Universidade de São Paulo. Antropólogo, escritor, gaiteiro e galeguista.
Autor de “Alén” (Deputación de Pontevedra, 2020), novela gañadora do premio para a Preservación da Lingua e a Cultura Galega outorgado pola Deputación de Pontevedra.
Galinesia: reflexións e aprendizaxes sobre a Nación Hawaiana
O que segue é un feixe de reflexións e aprendizaxes que, como galegos, podemos tirar da nación sen estado máis grande do mundo: a Polinesia.
Día da Patria Galega 2024
O Día da Patria Galega ensaiamos en Compostela o país polo que loitamos, normalizado, onde a nosa lingua e cultura son a norma e non a excepción; pero a patria nunca estivo nas capitais, a patria é aquilo que trascende a política e vive na alma colectiva da nación.
Sobre a deriva dereitista do Ferrado
Logo de que O Ferrado publicara un artigo de Daniel Chapela, coordinador de cultura do PPdeG, os hooligans da política acusáronnos de "deriva dereitista" e de ser o "órgano rexionalista do Partido Popular".
Cando Europa se chamou Galicia
Abonda que a UE sexa a nosa ruína. As liñas que seguen amosan a potencialidade do noso país co gallo das Eleccións Europeas do 2024.
A disonancia do Bloque
Os resultados do 18-F non han de sorprendernos. O BNG non é capaz de permear no rural de Galicia. O PPdeG é un paisano máis da parroquia. Vai á misa, acode ao velorio, está na comunidade de montes, na comisión de festas e nas romaxes. Entre tanto, as xuventudes do Bloque cantan a viva voz: "Imos queimar a Conferencia Episcopal por machista e patriarcal".
O padecer latente
Esta é unha de tantas experiencias da cotiandade da emigración. Un costumismo que ás veces se ve enturbado polo desacougo da distancia e do deixado. Pola falta desa Galicia que nos cativa por sempre.
Aínda que nunca o cheguemos a ver
As eleccións do 18 de febreiro poden redefinir o futuro de Galicia. A sorte será crucial, e no caso de gobernar o BNG talvez cambie o país para sempre. Ás veces, un golpe de azar inaugura un tempo novo. Estamos ante unha oportunidade histórica para termos un país diferente.
Novas eleccións, mesmo panorama. O día da marmota da política galega
O vindeiro 18 de febreiro Galicia decidirá o seu futuro. Catro anos despois o panorama semella o mesmo: unha nova maioría absoluta do PPdG ou a apertura dun novo tempo liderado polo BNG. Dous camiños radicalmente diferentes. O pobo galego transitará só por un deles, definindo o País que ven e o que queremos ser. Pero por que outra vez nesta situación, por que unhas novas eleccións e o mesmo panorama? Talvez haxa outra Galicia, outra que se pregunta iso mesmo.
Da superioridade estética atlántica
Son firme defensor da superioridade estética atlántica. Non é só a natureza, senón a arquitectura que o pobo galego inseriu na paisaxe, creadora dunha simbiose que é a nosa forma artística máis propia. O noso país é unha oda ao paso do tempo. Vivimos, sinal de que existimos.
“Arados de ferro e fusís aos ombreiros” – María das Dores, a derradeira guerrilleira galega
Enriqueta Otero, María das Dores para os seus camaradas. A derradeira guerrilleira galega. Unha vida consagrada á idea de Galiza.
A Sociedade Galega Sementeira de Basilea
Un baixo pasa desapercibido na cidade suíza de Basilea. Na porta, o mapa e a bandeira da patria: A Sociedade Galega Sementeira. O lugar no que desde hai decenas de anos a emigración galega loita, contra a distancia e o esquecemento, pola supervivencia da identidade da Galiza na diáspora.
As tres leccións da Habana
A emigración mantivo acesa a luz da cultura e da lingua galega alén da terra. Velaquí as tres leccións do Centro Galego da Habana.
As lentes coas que se mire
O outro día recibín unha chamada do meu pai. Estaba sorprendido e un pouco preocupado. O motivo era que lera nun dos principais xornais do país que a situación da lingua galega era cada vez peor. Esmorecía tanto na cidade coma no rural e a xente nova cada vez falábao menos. A moitos de vós darávos a risa, pero a min fíxome reflexionar sobre unha cuestión fundamental que tendemos a esquecer, que todo depende das lentes coas que se mire.
Miseria asolagada
Outro encoro na Galiza. E con el vaise a nosa historia, a memoria da terra. O meu país vendido por catro pesos.
Todo é Galician Noir
Talvez o que pasa é que estes filmes moitas veces nin sequera os facemos nós. Esa é a idea que vive na cabeza do resto de España. Unha idea cada vez máis alimentada polo Galician Noir. A ver se volvemos a facer os filmes nós, para nós, e se cadra para quen os queira ver, e conseguimos que a nosa historia non lla conten ao mundo os demais.
O Balneario (A Edreira), territorio do Grupo de Choque de Juan Sorga.
Por París, Zürich e tantas outras cidades europeas paseáronse nos anos setenta vellos homes con engurras na face, que nunca a ninguén confesaron o segredo da súa vida. Os tempos nos que cun fusil ao ombreiro pasaban as noites de luar ollando ás estrelas.
A Guerrilla Antifranquista Galega
Os montes do país agocharon a Guerrilla Antifranquista Galega, a primeira e máis forte resistencia contra o réxime franquista no Estado Español. O Ferrado presenta esta colección centrada nalgúns dos lugares, feitos e persoeiros máis senlleiros dun dos capítulos máis esquecidos e deturpados da nosa historia. A motriz desta achega histórico-política é: Primeiro, revelar que lonxe de ser submisa e cómplice, a Galiza amosou unha rebeldía afouta. Segundo, honrar a figura daqueles que por uns ideais foron á morte; e terceiro, ter unha voz galega que redescubra o pasado que se nos ocultou.
A Demotanasia da Nación Galega – A estrela no horizonte: Políticas para reverter o problema
Precisamos solucións inminentes porque das nosas actuacións presentes dependerá o futuro dunha nación milenaria.
A Demotanasia da Nación Galega – Perpetrando o etnocidio (2000 – 2020)
As tremendas cifras da demotanasia na Galiza, que está a causar o etnocidio da cultura e do pobo galego, xunto coa desaparición da parroquia.
A Demotanasia da Nación Galega – A loita entre o Litoral Atlántico vs as Provincias Orientais
O Eixo Litoral Atlántico representa unha cuarta parte da superficie total da Galiza, pero concentra o 75,6% da poboación e xera o 80% do PIB da nación.
A Demotanasia da Nación Galega – O Éxodo Agrario como consecuencia da autarquía franquista
A idade media dos galegos desplomouse, ao igual que o peso da Galiza respecto do resto de España. Que tivo que ver nisto o franquismo?
A Demotanasia da Nación Galega – O Convulso S.XX
En 1787 Galiza tiña 1,3 millóns de habitantes mentres que Cataluña non chegaba aos 800.000. Hoxe Cataluña ten 5 millóns máis. Que pasou?
A Demotanasia da Nación Galega – Antecedentes Históricos
Galiza é un país cunha pauta poboacion súper dispersa que reúne o 75% de todos os núcleos de España. Que influencia tiveron os castrexos?
A patroa da Galiza
Cada 25 de xullo, Día da Patria, celebramos o patrón da Galiza, Santiago Apóstolo, mais quen é a patroa? A morriña da emigración, un gaiteiro perdido e unha milagre en chave nacional non deixan lugar a dúbidas.
O SEU mapa vs O NOSO mapa
O pasado 17 de maio, coincidindo co Día das Letras Galegas, o actual presidente da Xunta, Alfonso Rueda, tivo a desvergoña de afirmar publicamente que a chegada do rei emérito Juan Carlos I a Sanxenxo era unha fantástica nova que poñía a Galiza no mapa. Unha afirmación servil e indigna cara un prófugo da xustiza refuxiado nunha teocracia machista, imputado en innúmeros casos de corrupción, que supón unha falta de respecto cara esta nación chamada Galiza.
N.E.V.E.R.M.O.R.E.
A neglixencia política que rematou co afundimento do Prestige causou a maior catástrofe ambiental da historia da Galiza. A vida tinguiuse de morte e unha soa verba, chapapote, socializou a toda unha xeración. Pablo Diego analiza o impacto da desastre na mocidade galega e como a carraxe fixo medrar o xérmolo do galeguismo a través da nova obra de teatro do Grupo Chévere, N.E.V.E.R.M.O.R.E.
O tren que me leva
Maio de 2020, derradeiro tren que me levou pola beira do Miño tras anos de universidade lonxe da casa. Un sono de seis horas con folgos que traían novas esperanzas. Seis meses após un avión levaríame aínda moito máis lonxe. Ao lugar desde o cal hoxe escribo.
Nacionalismo, motriz histórica
Desde un punto de vista internacionalista, o nacionalismo histórico-organicista e a razón de estado son os motores que fixeron xurdir e medrar aos estados modernos. Calquera aspiración soberanista implica necesariamente aceptar as regras da arena (neo)realista, onde o interese nacional, o egoísmo, a imposición e a dominación fanse imperativas no sistema internacional anárquico. A realpolitik non entende de medios, e se o obxectivo é alcanzar a fin, o pragmatismo non pode deixar lugar á ética.
“Nós tamos construyendo un país”
Asturias afronta un momento fundacional na súa historia. O anseio da cooficialidade determinará o futuro do Principado. Decisión que abre unha xanela de oportunidades tamén na Galiza, ao tempo que cingue sobre o Estado Español o medo dun posíbel afastamento da vinculación que fixo da historia asturiana o paradigma de españolidade. Ao longo do artigo analizaranse os comezos da loita a prol da oficialidade, os desafíos que alborexan e a xeopolítica que a rodea.
Dos devanceiros e o abrente
Ao longo dos tempos, xeracións de homes e mulleres foron a vangarda cultural motriz do movemento da Galiza no decorrer histórico. Inevitabelmente cada unha desas persoas foi presa da súa era, delegando a testemuña a novas xeracións que mantiveron engraxado o motor da nosa historia.