O outro día recibín unha chamada do meu pai. Estaba sorprendido e un pouco preocupado. O motivo era que lera nun dos principais xornais do país que a situación da lingua galega era cada vez peor.
Esmorecía tanto na cidade coma no rural e a xente nova cada vez falábao menos. A moitos de vós darávos a risa, pero a min fíxome reflexionar sobre unha cuestión fundamental que tendemos a esquecer, que todo depende das lentes coas que se mire.
Moitas veces denuncei a actitude quintacolumnista da media da Galiza. Négome a dicir galega, pois veces de abondo demostrou que non ten nada de galega máis do que o seu estabelecemento nesta terra. Diariamente ametrállanos con novas milenaristas que anuncian a fin da nosa lingua a campá en man, navegando pola rede e multiplicándose no papel arredor dos bares e casas do país, xermolando un derrotismo que de tanto tempo que asola xa a nación, hai quen pretende velo como un rasgo inherente da identidade popular.
Non sei se son conscientes de que coas súas accións, coa falta de responsabilidade inaceptábel que se lle ten que achacar ao principal altofalante da terra, están a lle facer o xogo aos poderes fácticos que durante o último milenio tentaron erradicar o noso feito diferencial. Podo crerme que esta caste traidora activamente e desde dentro tente dinamitar o despertar nacional, pero tamén, e isto é o triste, acredito que están tan nublados pola súa ignorancia que participan sen sabelo da destrucción do noso patrimonio. Levan séculos argallando un funeral e non abrandan seus esforzos a pesar de que son eles os que morren xeración tras xeración mentras a nosa lingua os vai enterrando un por un.
A media que opera na Galiza é o inimigo nas nosa filas e o mellor exemplo é o que sempre poño. Cando un país está a perder unha guerra, a prensa leal fala de victorias, de esperanzas e de pequenos avances, porque a moral é fundamental e o voluntarismo a motriz que troca os anceios en realidades. Esta xente pola contra obvia deliberadamente os avances, conseguidos a ferro, loitando cada palmo de terreo, mentres bombardea á menor oportunidade ao pobo que lle da de comer.
A cuestión, e voltando ao comezo da miña exposición, é que me din de conta que mentres que para a meirade de nós o comentario do meu pai pode ser o dun extraterrestre que non se entera de que vai o conto, non o é para a xente da súa cohorte. Nós nacimos nun país que día tras día, telexornal tras telexornal, mitin tras mitin, conferencia tras conferencia e aula tras aula nos repite a crítica situación da lingua. Que o momento de actuar é agora. Que de nós todo depende. Que a esperanza cada vez é menor. Que imos sen frenos cara a Garita da Herbeira.
Pero para a xeración do meu pai todo iso é impensábel. Eles veñen dunha Galiza amedrentada. Dunha lingua recluída na casa. Ridiculizada na administración, expulsada da vida pública, reprimida nas aulas e estereotipada na rúa. Inxectáronlles autoodio en vea. Dixéronlles que eran uns paletos, os parias do estado. A lingua non valía para nada. Para absolutamente nada máis do que para ser un marxinado de empregarse na cidade, no traballo ou na producción cultural.
E foron eles os da xeración de “Queremos Galego”, do “Venceremos Nós”, da Nova Canción Galega, de Voces Ceibes, de Miro Casabella, de A Quenlla, de A Roda, de Fuxan os Ventos, da resurrección de Galaxia, Xerais, A Nosa Terra, do xurdimento de “Chévere”, do renacer da música tradicional con Milladoiro e Treixadura, foron os dos sucesos das Encrobas, de Castrelo do Miño. Os que ollaron a Moncho caer, os de Ferrol no 1972, os que berraron en Padrón polo ensino en galego. Foron eles, en definitiva, os que co seu impagábel esforzo recuperaron a dignidade perdida para legárnola a nós.
Como o meu pai, que viviu todo aquilo, non lle vai sorprender enterarse que hoxe, logo de reverter a tendencia, de facer posíbel o imposíbel, o galego se fale menos? Como vai acreditar niso se hoxe en día pasan cousas impensábeis para a súa época: A igrexa fala en galego, cando abre o buzón observa como a burocracia se comunica na lingua da terra, asiste a como as súas netas medran nun país onde aprenden a lingua na escola e vai a toda canta actividade cultural pode na que, por certo, case sempre se emprega o galego. Como el, que ve todo isto, que viviu esa transición da máis completa escuridade ao raiar do sol, vai a acreditar en que hoxe a situación é peor do que onte?
Supoño que, coma sempre, todo depende das lentes coas que se mire.
Viva Galiza!
Viva a nosa lingua!
E vaian para o carallo os asasinos da nosa terra.
