![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2024/03/Diseno-sin-titulo-1-768x768.png)
Segunda entrega da coleçom "Diário dum neofalante". Um percurso pola intra-história da língua e o país, dende umha perspectiva ligada à memória familiar, tendo como fio narrativo à segunda geraçom do autor.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2023/09/WhatsApp-Image-2023-09-06-at-02.07.48-768x636.jpeg)
Umha mulher de compromisso, exemplo da guerrilha da chaira galega. Manuela López Suárez e Manuela Sánchez, a mulher real e o mito, eis a sua história.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2023/08/p.-471-josefina-no-carcere-de-segovia-1955_1-768x768.jpg)
A vida dunha nai e tres irmás que combateron o fascismo. Unha mestura de amor, vinganza e ideais para lembrarnos das que nunca deberon ser esquecidas.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2023/08/Diseno-sin-titulo-768x768.png)
Enriqueta Otero, María das Dores para os seus camaradas. A derradeira guerrilleira galega. Unha vida consagrada á idea de Galiza.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2023/08/foto_1-e1692086089755-768x768.png)
Guerrilheiras sem rosto e sem nome, duplamente silenciadas por luitarem contra o franquismo e por serem mulheres. Esta é a história de Clarisa.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2023/08/WhatsApp-Image-2023-08-07-at-22.17.18.jpeg)
No tempo que durou a Guerra Civil e o franquismo tamén houbo mulleres que loitaron e defenderon os seus ideais brincando polos montes, soutos, vales, covas e prados da Galiza. A outra cara da moeda: as guerrilleiras enmudecidas. Sen rostro e sen relato, elas tamén existiron e tamén teñen unha memoria que merece ser lembrada.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/12/Serra_de_San_Mamede-768x747.jpg)
Por París, Zürich e tantas outras cidades europeas paseáronse nos anos setenta vellos homes con engurras na face, que nunca a ninguén confesaron o segredo da súa vida. Os tempos nos que cun fusil ao ombreiro pasaban as noites de luar ollando ás estrelas.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/12/WhatsApp-Image-2022-12-12-at-22.46.52-768x768.jpeg)
Este artigo fala memoria dos que xa non están, dos que un día sufriron as consecuencias dunha Guerra e dos que pasaron meses escapando dunha realidade á que non quixeron pertencer.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/12/O-piloto-e1670250886911.jpeg)
Morto O Piloto, morre co seu corpo todo un vello inimigo do franquismo. Para moitos e moitas, un símbolo da loita comunista e popular. Un líder da resistencia. Un heroe do
que se contaban historias aos cativos nas vilas. Un liberador. Para outros tantos, un porco asasino e traidor comunista. En ambos casos, un persoeiro eterno.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/11/cidade-selva-portada-768x500.jpeg)
Non só lenda, senón tamén historia. A loita e o sacrificio de quen construíron, habitaron e defenderon até a morte este poboado guerrilleiro non deben caer no esquecemento. Esta é a Guerra Civil que non rematou no 1939.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/11/2019121814555014649-768x720.jpg)
Esta nom é só a história de Camilo, o último sobrevivente galego da guerrilha antifranquista. É a triste crónica dumha família inteira, homes, mulheres e crianças que deram a sua vida para combater o fascismo. Nosso é o dever de lembrar e nunca esquecer.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/11/WhatsApp-Image-2022-11-14-at-01.14.04.jpeg)
Um dos combatentes mais famosos da guerrilha antifranquista, aquele que se disfarçava de crego para poder olhar ao seu querido Deportivo e que conseguiu fugir das forças franquistas tres lustros, luitador pola liberdade. Esta é umha breve escolma da sua história; Benigno Andrade, O Foucelhas.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/11/GraffitiMaquis-768x489.jpg)
Os montes do país agocharon a Guerrilla Antifranquista Galega, a primeira e máis forte resistencia contra o réxime franquista no Estado Español. O Ferrado presenta esta colección centrada nalgúns dos lugares, feitos e persoeiros máis senlleiros dun dos capítulos máis esquecidos e deturpados da nosa historia. A motriz desta achega histórico-política é: Primeiro, revelar que lonxe de ser submisa e cómplice, a Galiza amosou unha rebeldía afouta. Segundo, honrar a figura daqueles que por uns ideais foron á morte; e terceiro, ter unha voz galega que redescubra o pasado que se nos ocultou.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/10/sicas-768x768.jpg)
Nesta terceira entrega, inauguramos umha pequena série de artigos sobre um dos espaços naturais mais importantes do nosso país: as ilhas Sies. Começamos repasando o seu status atual como candidatura para Património Mundial da UNESCO e introduzimos um estudo detalhado sobre a sua toponímia, um tema pouco comentado no relativo à enorme riqueza cultural e lingüística do arquipélago. Defendemos as formas Sies e Sias como nomes legítimos e ainda vivos entre a povoaçom local das Rias Baixas.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/09/12ed5752c626cb0ce65386381f268d9e-652x768.jpg)
Precisamos solucións inminentes porque das nosas actuacións presentes dependerá o futuro dunha nación milenaria.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/09/12ed5752c626cb0ce65386381f268d9e-652x768.jpg)
As tremendas cifras da demotanasia na Galiza, que está a causar o etnocidio da cultura e do pobo galego, xunto coa desaparición da parroquia.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/09/12ed5752c626cb0ce65386381f268d9e-652x768.jpg)
O Eixo Litoral Atlántico representa unha cuarta parte da superficie total da Galiza, pero concentra o 75,6% da poboación e xera o 80% do PIB da nación.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/09/12ed5752c626cb0ce65386381f268d9e-652x768.jpg)
A idade media dos galegos desplomouse, ao igual que o peso da Galiza respecto do resto de España. Que tivo que ver nisto o franquismo?
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/09/12ed5752c626cb0ce65386381f268d9e-652x768.jpg)
En 1787 Galiza tiña 1,3 millóns de habitantes mentres que Cataluña non chegaba aos 800.000. Hoxe Cataluña ten 5 millóns máis. Que pasou?
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/09/12ed5752c626cb0ce65386381f268d9e-652x768.jpg)
Galiza é un país cunha pauta poboacion súper dispersa que reúne o 75% de todos os núcleos de España. Que influencia tiveron os castrexos?
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/03/WhatsApp-Image-2022-03-09-at-13.20.03-768x768.jpeg)
Primeiro de umha coleçom de artigos, onde a través da experiência pessoal e familiar, fai-se um percurso pola história da língua e como esta chegou até o autor. É um recordo das devanceiras, daquelas que mantivérom vivo um dos nossos maiores tesouros, a língua.
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/07/WhatsApp-Image-2022-07-04-at-14.02.55-768x768.jpeg)
Nesta nova entrega das Estórias, visitamos a costa arouçana para discutir o modelo atual do turismo na Galiza. Repasaremos o impacto social, económico e ambiental que tem esta atividade no mundo e mais especificamente no nosso país. Será que a "turismofobia" existe de verdade?
![](https://oferrado.gal/wp-content/uploads/2022/02/forno-768x599.png)
Inauguramos as Estórias de ruas como um espaço onde as ruas e os monumentos públicos serám o pretexto para diversas reflexons sobre cultura, história e política. Nesta primeira entrega, realizaremos um pequeno recorrido pola zona velha de Santiago de Compostela e falaremos sobre a recuperaçom toponímica dumha praça singular.