Aceptar de resaca un posto de profesor en Marrocos e rematar sentado nunha igrexa colonial entre ruínas, fe e a nostalxia dos tempos mellores. Éche un conto todo.
Imaxe que ilustra o artigo: Iglesia de Nuestra Señora del Pilar de Larache (Marrocos).
O meu contrato de profesor en Medina del Campo duraba ata o 12 de setembro. Fun esas dúas semanas tralo verán para Valladolid. Quedei a sobar eses días cunha amiga. No CIFP onde choiei por nove meses, xa estaba asignado o meu posto para outra profesora. Así que realmente traballar, traballei pouco. Eses días fun máis ben adestrar e saír de festa cos compañeiros de rugby. Como é tradición no Arroyo Rugby, tras o xoves de adestramento, agarrei unha castaña monumental e fun durmir tarde. Ás 10:00 da mañá soa o teléfono. Levántome estalado perdido. Mareado e atordado, miro o móbil. Rabat.
“Buenos días. Le llamamos desde la Consejería de Educación de la Embajada Española en Marruecos. Se le ha adjudicado una vacante anual como profesor interino en Colegio Español Luis Vives de Larache. Empieza el lunes”.
Dixen que si sen tan sequera saber que era Larache. E nada, aí estaba eu. Vivindo en Marrocos dende había unha semana. Só. En Larache. A quen llo conte non me cre. No meu novo piso. Sen nada que facer. Non coñecía a ninguén. Estaba tirado no sofá bebendo café, aburríndome, quentándome co sol que entraba pola xanela, como calquera outro domingo. Pero en Larache. Noutrora preguntárame que carallo facía en Valladolid. Agora me preguntaba que recontramil carallos facía en Larache. En Castela non tiña resposta. En Marrocos, menos.
Estaba a ver pasar a mañá cun sentimento entre ansioso e absurdista. Iso si, aburríame pero que flipas. Cando paso moito tempo só, así, sen ter nada que facer, súbome polas paredes. A isto engádeslle que dunha plumada estou vivindo en África e a situación xa parecía un maldito chiste. Ía sol e moitísimo calor. Non sei de onde saquei as ganas, pero saín dar un paseo.
Larache é unha cidade colonial española. Foi, despois de Tetuán, a máis importante do Protectorado Español de Marrocos. Son todo vellas casas branquiazuis feitas un absoluto fracaso. Abandonadas, derruídas, esquecidas. Vellos edificios españois chantados nun típico plano urbano radiocéntrico, co eixo na praza de España, separando a vella medina do seu enorme ensanche colonial.
Camiñando por unha das vías radiais, a avenida Mohamed V, a antiga avenida Reina Victoria, pasei por diante dunha igrexa. “Iglesia de Nuestra Señora del Pilar”. É unha igrexa bastante grande, tamén branca e azul, símbolo da presenza española durante case 45 anos. Ver de súpeto unha pedazo igrexa no centro dunha cidade musulmá impacta. O certo é que dende fóra, brillando coa luz do mediodía, mirábase magnífica. Estaban as portas abertas e entrei.
O último que podía agardar ao entrar era escoitar unha misa. Claro, era domingo. Pero claro, estabamos en Marrocos. Na igrexa non parecía haber ninguén. A misa pantasma. Que raro todo. Camiñei en dirección á voz ata rematar nunha das pequenas capelas laterais. Mais quedei realmente chalado ao decatarme de que a misa se estaba dando en español. E alí estaban. Un sacerdote local e dez persoas maiores que non semellaban magrebís. Eran, evidentemente, españois.
Esas persoas eran as poucas que aquí quedaron trala independencia de Marrocos. Un tsunami de nacionalismo marroquí obrigou a moitos españois a deixar todo canto tiñan e marchar do Protectorado. Estes dez individuos eran o derradeiro vestixio dun colonialismo español que, pese a quen lle pese, a poboación autóctona de Larache lembra hoxe con anhelo e nostalxia.
En Larache non hai oido a España. Todo o contrario. Hai unha fonda admiración. A xente vella emociónase cando lle falas en castelán. Moitos falan castelán á perfección e achéganse a propósito para conversar contigo. Non me quero meter en se os españois pintabamos algo ou non no norte de África. Posiblemente non. Pero os larachenses botan de menos aquela época. Segundo din todos, ambas as culturas, española e magrebí, convivían alegremente, coma irmás, sen medos, complexos nin represalias. Foi, para eles, unha época de esplendor. A cidade medrou e desenvolveuse. Os españois construíron avenidas, estradas, colexios, hospitais, estacións de tren e autobús, parques, infraestruturas. Larache pasou de ser unha pequena medina de pescadores a un porto comercial importantísimo no norte de África. Chamábanlle a “xoia do Atlántico” durante o Protectorado.
Pero agora Larache non é nada. Só unha vila ruinosa que se lembra con tristura do que algún día foi. Os maiores de Larache saben iso mellor ca ninguén e non llelo podemos cuestionar.
Senteime atrás de todo e escoitei a misa. Ninguén salvo o cura, que me miraba cada pouco como sorprendido, sabía que eu estaba alí. Aínda lembraba cada verba da cerimonia. Non me levantei, sentei, levantei, axeonllei, levantei, sentei, levantei, sentei. Permanecín sentado os vinte minutos restantes.
Cando chegou o momento de darse a paz, os fieis déronse a volta. Paseniño, fóronse decatando de que había un rapaz loiro sentado atrás de todo. Sentín certa vergoña. Todos se achegaron a propósito para darme a paz. Todos cun sorriso na boca. Mirábanme con entusiasmo. Levarían sendo os mesmos dez demos durante quen sabe canto tempo. E irían cada vez a menos. Con bicos, apertas e apertóns de mans, déronme indirectamente a benvida a Larache. Para min, un mundo fresco e novo por descubrir. Para eles, un vello fogar triste, morriñento e irrecoñecible, onde ir xuntos a misa o domingo ás 12:00 era o único que lles quedaba.
Mirándonos aos ollos, sen deixar de sorrir, sentinme conectado a todos eles, á cristiandade, á historia da miña nova cidade. En Marrocos sentinme, por primeira vez en moitos anos, español.
